روش تشخیص روغن زیتون‌های خالص

با فراگیر شدن تب عرضه کالاهای صنعتی و محصولات کشاورزی غیراستاندارد در بازار، این روزها خبرهای تازه‌ای از عرضه زیتون و روغن زیتون‌های غیراستاندارد وارداتی مطرح می‌شود. با واردات و عرضه برخی محصولات کشاورزی و دامی غیراستاندارد و آلوده در بازار مانند برنج، هلو و شلیل، عسل، سوسیس و کالباس و... از چندی پیش مباحث مطرح در زمینه عرضه زیتون و روغن زیتون‌های غیراستاندارد در بازار داغ‌تر شده است به‌نحوی که برخی دست‌اندرکاران، عرضه زیتون‌های سیاه در بازار را غیراستاندارد تلقی و اعلام کرده‌اند که رنگ این زیتون‌ها با استفاده از مواد شیمیایی تغییر داده شده و برای سلامتی مصرف‌کنندگان زیان آور است؛ همچنین دیدگاه‌هایی در باره نگهداری و عرضه زیتون‌های غیربهداشتی مطرح شده است.

نبود اطلاع رسانی مناسب در زمینه سلامت یا آلودگی بسیاری از مواد غذایی موجب شده است تا این روزها خبرهای مطرح شده در زمینه عرضه روغن زیتون و زیتون‌های غیراستاندارد در بازار در حالی شدت گیرد که دستگاه‌های متولی نظارت بر استاندارد عرضه این محصول یا نسبت به این خبرها سکوت کرده یا خبری از برخورد با متخلفین احتمالی به گوش نمی‌رسد. با این روند باز هم تشخیص روغن زیتون‌های خالص از محصولات تقلبی بر عهده مصرف‌کنندگان گذاشته شده است.

چندی پیش عضو هیأت مدیره شورای ملی زیتون ایران با اشاره به عرضه روغن زیتون‌های تقلبی در بازار اعلام کرد، مردم باید از فروشندگان بخواهند اجازه تست به آنها در مورد روغن‌ زیتون‌هایی که روی آنها اکستراورژن (فوق بکر)‌ نوشته شده، داده شود. البته فروشندگان نیز نباید از این اقدام ترسی داشته باشند. نادر جلالت با تأکید براینکه باید درباره زیتون‌های کنسروی و روغن زیتون‌ها به شکلی صحیح اطلاع رسانی شود، به ایسنا گفت:

تمامی زیتون‌های روی درخت تا رسیدن به مرحله رسیدگی کامل از ابتدا رنگ‌های سبز پررنگ، سبز کمرنگ، زرد کمرنگ، قرمز، بنفش و در نهایت سیاه را به‌خود می‌گیرند. عضو هیأت مدیره شورای ملی زیتون ایران ادامه داد:‌ همچنین می‌توان روغن زیتون‌های اکستراورژن یا خالص را از طریق حس چشایی نیز تشخیص داد به این ترتیب که یک قاشق غذاخوری روغن زیتون را داخل دهان ریخته و به‌مدت چند ثانیه در دهان می‌چرخانیم با این روند در هنگام پایین بردن روغن که همراه با استشمام انجام می‌شود باید در انتهای کام تلخی، تندی و تیزی ایجاد ‌شود که گاها افراد از این تلخی و تندی به سرفه نیز می‌افتند. وی با بیان اینکه روغن‌هایی که روی آنها نوشته شده OLIVE OIL روغن‌های معمولی زیتون هستند، تأکید کرد: روغن‌های اکستراورژن که به‌صورت قاچاق وارد نشده و لیبل آنها تقلبی نیست باید ویژگی‌های روغن‌های خالص را داشته باشند.جلالت با تأکید بر اینکه زیتون‌هایی که با سولفات آهن سیاه شده باشند سرطان‌زا هستند، افزود: زیتون‌های سیاه موجود در بازار که کاملا سیاه و سفت و کنسروی هستند با مواد سرطان‌زای سولفات آهن، سیاه و روانه بازار ایران شده‌اند. هیچ‌یک از زیتون‌های سیاه کنسروی داخل بازار، تولید داخل کشورمان نیست بنابراین برای جلوگیری از آسیب دیدن مصرف‌کنندگان لازم است که از خرید این محصولات خودداری شود. زیتون‌های سیاه داخل بازار به شکل یکدست سیاه و براق و یکرنگ هستند این در حالی است که به هیچ وجه روی درخت زیتون، میوه‌ها اینچنین یکدست سیاه نشده و بسته به میزان رسیدگی میوه‌های زیتون برخی سیاه، برخی بنفش و برخی قرمز هستند. دوهزار واحد فرآوری غیربهداشتی زیتون از سوی دیگر معاون صنایع تبدیلی و تکمیلی سازمان جهادکشاورزی استان قزوین، از فعالیت 2 هزار واحد خرد غیربهداشتی در بخش فرآوری زیتون در استان‌های قزوین، گیلان و زنجان خبر داده است. آبرات مصلایی با بیان این مطلب به ایرنا، گفت: تولید و فرآوری زیتون دارای مخاطرات زیادی است که باید از زمان برداشت تا مرحله تخمیر تحت نظارت وزارت بهداشت قرار گیرد. براین اساس طرح ارتقای سطح بهداشت در سال‌جاری تصویب و از ابتدای امسال به‌صورت آزمایشی اجرا شده است. وی دوره فرآوری اولیه یا پس از برداشت دانه‌های زیتون را از مراحل پر خطر آماده‌سازی‌ زیتون توصیف کرد و افزود: در این مرحله دانه‌های زیتون از باغ‌ها چیده شده و وارد مرحله تخمیر و تلخی زدایی می‌شوند اما اکنون این کار در خانه‌ها، استخرها و واحدهای غیربهداشتی و بدون نظارت انجام می‌شود. مصلایی فرایند فرآوری زیتون‌های در دسترس مردم را غیربهداشتی ذکر کرد و گفت: فرآوری زیتون در کارخانه‌ها تحت نظارت کارشناسان بهداشتی است، اما فقط 20درصد از زیتون‌های موجود در بازار در کارخانه‌ها فرآوری شده و مابقی در کارگاه‌های کوچک و بدون نظارت کارشناسان بهداشتی فرآوری و به‌صورت فله‌ای عرضه می‌شوند.